Εάν αισθανθήκατε ποτέ ότι σε μία σχέση σας πιέζουν, σας ελέγχουν ή σας κάνουν να αμφιβάλλετε για τον εαυτό σας, τότε πολύ πιθανόν να σας χειραγωγούν. Η χειραγώγηση είναι μια μη υγιής ψυχολογική στρατηγική που χρησιμοποιείται από ανθρώπους που δεν είναι ικανοί να ζητήσουν αυτό που θέλουν με άμεσο τρόπο. Οι άνθρωποι που προσπαθούν να χειραγωγούν τους άλλους προσπαθούν στην πραγματικότητα να τους ελέγχουν.
Υπάρχουν κάποια ενδεικτικά σημάδια που υποδεικνύουν ότι πιθανόν να είστε αντικείμενο χειραγώγησης:
1. Νιώθετε φόβο, υποχρέωση και ενοχή
Η χειριστική συμπεριφορά περιλαμβάνει τρεις παράγοντες: φόβο, υποχρέωση και ενοχή. Όταν χειραγωγείσαι απο κάποιον, εξαναγκάζεσαι ψυχολογικά να κάνεις κάτι που μάλλον δεν θα ήθελες να κάνεις. Μπορεί να αισθάνεστε φοβισμένοι να το κάνετε, υποχρεωμένοι να το κάνετε, ή ένοχοι ότι δεν το κάνετε. Ένα άτομο που χειραγωγείται προσπαθεί συχνά να βοηθήσει τον θύτη του για να σταματήσει να αισθάνεται ένοχο.
2. Αμφισβητείτε τον εαυτό σας
Συχνά οι άνθρωποι αμφιβάλλουν για τον εαυτό τους, την πραγματικότητα, τη μνήμη ή τις σκέψεις τους. Μπορεί να αισθάνονται μια ψευδή αίσθηση ενοχής ή άμυνας. Υπάρχει και ο λεγόμενος «κύριος καλό παιδί». Αυτό το άτομο μπορεί να κάνει πολλές χάρες και εξυπηρετήσεις για άλλους ανθρώπους. Είναι πολύ συγκεχυμένο γιατί δεν συνειδητοποιεί κανείς εύκολα ότι υπάρχει κάτι αρνητικό. Αλλά, από την άλλη πλευρά, με κάθε καλή πράξη, υπάρχει μια προσδοκία. Εάν δεν ικανοποιήσετε την προσδοκία του, τότε πιθανόν να χακτηριστείτε ως αχάριστοι.
3. Τι να κάνετε αν νομίζετε ότι σας χειραγωγούν
Το πώς αντιδράτε στη χειραγώγηση εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από το είδος της χειραγώγησης που αντιμετωπίζετε. Εάν πιστεύετε ότι εσείς ή κάποιος που γνωρίζετε χειραγωγείται ή βρίσκεται σε τοξικοί σχέση, οι ειδικοί προτείνουν να αναζητήσετε άμεσα βοήθεια από έναν θεραπευτή ψυχικής υγείας.
Οι άνθρωποι που βρίσκονται σε τοξικές σχέσεις συχνά πιστεύουν ότι οι αλληλεπιδράσεις αυτές είναι φυσιολογικές. Κάποιος πρέπει να τους βοηθήσει να ξεφύγουν από αυτήν την υπόθεση. Συχνά, η καθιέρωση ορίων μπορεί να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στην αποφυγή της χειραγώγησης. Οι άνθρωποι που συχνά χειραγωγούνται δεν τα πάνε καθόλου καλά με τα όρια. Σε περίπτωση χειραγώγησης, μπορεί επίσης να βοηθήσει η καθυστέρηση της απάντησής σας. Για παράδειγμα, αποφύγετε να υπογράψετε ένα συμβόλαιο με την πρώτη ματιά, να κάνετε μια μεγάλη αγορά χωρίς να το σκεφτείτε πρώτα καλά ή να πάρετε σημαντικές αποφάσεις εν θερμώ.
Μαρία Παπουτσή
M.Sc. Ψυχολογός-Παιδοψυχολόγος-Ψυχοθεραπεύτρια
