Ένας ψυχολόγος – ψυχοθεραπευτής, είναι εξειδικευμένος ψυχολόγος στη ψυχοθεραπεία και πιο συγκεκριμένα σε μία ή περισσότερες ψυχοθεραπευτικές προσεγγίσεις. Ενδέχεται επίσης, να είναι εκπαιδευμένος και στην συμβουλευτική.
Ο ψυχολόγος – ψυχοθεραπευτής παρέχει τις υπηρεσίες του, σε άτομα με ψυχικές παθήσεις και σε άτομα που περνούν δύσκολες συναισθηματικές στιγμές. Για παράδειγμα, ένας ψυχολόγος – ψυχοθεραπευτής μπορεί να βοηθήσει κάποιον με συμπτώματα κατάθλιψης, άγχους, προβλήματα θυμού ή πένθος.
Τι είναι η ψυχοθεραπεία; Τι αξιολογεί ο ψυχολόγος – ψυχοθεραπευτής σε σχέση με τον θεραπευόμενο;
Η ψυχοθεραπεία, είναι ένας τύπος θεραπείας που βοηθάει τους ανθρώπους να αντιμετωπίσουν τα συμπτώματα, ψυχικής φύσεως, που δημιουργούν αρνητικά συναισθήματα και προβληματισμό και να βελτιώσουν την καθημερινότητα τους.
Ο ψυχολόγος – ψυχοθεραπευτής αξιολογεί τις δυνάμεις, το περιβάλλον (οικογενειακό, επαγγελματικό), τους τρόπους επικοινωνίας και τους ρόλους που λαμβάνει ο θεραπευόμενος.
Πόσο σημαντική είναι η θεραπευτική σχέση του θεραπευόμενου με τον ψυχολόγο – ψυχοθεραπευτή;
Η θεραπευτική σχέση είναι σημαντική και πρέπει ο θεραπευόμενος να είναι σε θέση να εμπιστευτεί τον ψυχολόγο – ψυχοθεραπευτή του. Εάν δεν δημιουργηθεί μία σχέση εμπιστοσύνης με τον ψυχολόγο – ψυχοθεραπευτή, και ως εκ τούτου, ο θεραπευόμενος ψεύδεται ή αποκρύπτει σημαντικές πληροφορίες για την προσωπική του ζωή, δεν πρόκειται να λάβει πραγματική βοήθεια. Κρίνεται αναγκαίο να νιώσει, από ορισμένες απόψεις και σε κάποιο, ίσως μεταγενέστερο, σημείο της ψυχοθεραπείας, ότι ο ψυχολόγος – ψυχοθεραπευτής θα τον βοηθήσει. Στην περίπτωση, που έχει πραγματοποιήσει πλήθος συνεδριών και δεν αισθάνεται ανακούφιση από τα συναισθηματικά του προβλήματα, ίσως να μην έχει την καλύτερη δυνατή θεραπεία.
Στη ψυχοθεραπεία, οι ψυχολόγοι – ψυχοθεραπευτές εφαρμόζουν επιστημονικά επικυρωμένες διαδικασίες για να βοηθήσουν τους ανθρώπους να αναπτύξουν πιο υγιείς και αποτελεσματικές συνήθειες. Εξάλλου, η ψυχοθεραπεία είναι μια συλλογική θεραπεία που βασίζεται στη σχέση του θεραπεύομενου με έναν ψυχολόγο – ψυχοθεραπευτή. Η ψυχοθεραπεία είναι κατά κύριο λόγο επικεντρώμενη στο διάλογο. Παρέχει ένα υποστηρικτικό περιβάλλον που επιτρέπει στον θεραπευόμενο να μιλάει ανοιχτά με κάποιον που είναι αντικειμενικός, ουδέτερος και μη επικριτικός. Η ορθά δομημένη θεραπευτική σχέση θα συμβάλλει στην αλλαγή μοτίβων σκέψης και συμπεριφοράς που εμποδίζουν τους θεραπευόμενους να νιώσουν καλύτερα.
Εκπαίδευση του Ψυχολόγου – Ψυχοθεραπευτή σε Ψυχοθεραπευτική προσέγγιση.
Είναι σημαντικό ο ψυχολόγος – ψυχοθεραπευτής να έχει ολοκληρώσει τουλάχιστον ένα πρόγραμμα εκπαίδευσης σε ψυχοθεραπευτική προσέγγιση. Μέσω της εν λόγω ψυχοθεραπευτικής πρόσεγγισης, παρέχονται στον ψυχολόγο – ψυχοθεραπευτή τα κατάλληλα εργαλεία που θα αξιοποιηθούν στην πορεία της ψυχολογικής θεραπείας. Μέρος του ως άνω προγράμματος αποτελούν η εποπτευόμενη εκπαίδευση και η προσωπική δουλειά του ψυχολόγου – ψυχοθεραπευτή με τον εαυτό του (για παράδειγμα περίπτωση μεταβίβασης – αντιμεταβίβασης κατά τη διάρκεια της ψυχοθεραπείας).
Κάποιες από τις προσεγγίσεις της ψυχοθεραπείας, στις οποίες, ένας ψυχολόγος – ψυχοθεραπευτής δύναται να εκπαιδευτεί αφορούν σε:
α. Γνωστική – αναλυτική ψυχοθεραπεία
β. Γνωστική – συμπεριφορική ψυχοθεραπεία
γ. Συστημική – ομαδική ψυχοθεραπεία
Πανεπιστημιακή κατάρτιση του Ψυχολόγου – Ψυχοθεραπευτή και Άδεια Ασκήσεως του Επαγγέλματος του Ψυχολόγου.
Πέρα των παραπάνω η υψηλή πανεπιστημική κατάρτιση που συνάγεται στο πτυχίο ψυχολογίας και σε συναφές μεταπτυχιακό σε κάποιο από τους επιμέρους κλάδους της ψυχολογίας (π.χ. κλινική ψυχολογία) είναι σημαντικό προσόν ένος ψυχολόγου – ψυχοθεραπευτή.
Η άδεια ασκήσεως του επαγγέλματος του ψυχολόγου, αποτελεί ένα τυπικό πρόσον που ωστόσο αποτελεί απόδειξη της πανεπιστημιακής του κατάρτισης (απόκτηση πτύχιου Ψυχολογίας).
Ψυχολόγος – Ψυχοθεραπευτής και προσωπική Ψυχοθεραπεία
Η προσωπική ψυχοθεραπεία ενός ψυχολόγου – ψυχοθεραπευτή είναι σημαντική καθόσον πλέον των οφέλων σε προσωπικό επίπεδο, παρακολουθεί την πορεία και το πλαίσιο της ψυχοθεραπείας από την πλευρά του θεραπευόμενου
Άλλοι παράγοντες που ενδεχομένως να αποτελέσουν παράγοντες επιλογής ψυχολόγου – ψυχοθεραπευτή είναι το φύλλο του και η ηλικία του. Παρόλαυτα το σημαντικότερο όπως έχει προαναφερθεί είναι θεραπευτική σχέση που θα χτιστεί μεταξύ του ψυχοθεραπευτή και του θεραπευόμενου.
Χρόνος και συχνότητα συνεδριών του θεραπευόμενου με τον ψυχολόγο – ψυχοθεραπευτή
Η μέση συχνότητα των συνεδριών είναι μία συνεδρία εβδομαδιαίως, ενώ ανάλογα με την περίπτωση σε κάποιες περιπτώσεις μπορεί να απαιτούνται περισσότερες ή λιγότερες συνεδρίες. Οι περισσότερες θεραπευτικές συναντήσεις έχουν διάρκεια 60΄ λεπτά της ώρας.
Ο χρόνος που απαιτείται για την ολοκλήρωση των ψυχοθεραπευτικών συνεδριών είτε πρόκειται για ατομικές είτε για θεραπείες ζεύγους , ποικίλει ανάλογα με τη σοβαρότητα και τις ιδιαιτερότητες του προβλήματος και των στόχων που τέθηκαν στην αρχή του κύκλου των συνεδριών. Συνήθως για ήπια προβλήματα, η θεραπεία θα πρέπει να είναι σχετικά σύντομη ή βραχυπρόθεσμη. Για πιο σοβαρά προβλήματα (ειδικά χρόνιες ή μακροπρόθεσμες δυσκολίες), θα χρειαστεί περισσότερος χρόνος. Η επιλογή, όταν θελήσετε να τερματίσετε τη θεραπεία με τον ψυχολόγο – ψυχοθεραπευτή, είναι πάντα του θεραπευόμενου. Εάν ο θεραπευόμενος νιώθει καλύτερα μπορεί να τερματίσει τη ψυχοθεραπεία ή να ελαττώσει την συχνότητα των συνεδριών.
Τι πρέπει να γνωρίζω πριν επιλέξω έναν ψυχολόγο – ψυχοθεραπευτή;
Το πιο σημαντικό κατά την επιλογή ψυχοθεραπευτή, είναι να βρείτε κάποιον, με τον οποίο να αισθάνεστε άνετα. Η ψυχοθεραπεία δεν είναι μια εύκολη διαδικασία και ο θεραπευτής σας δεν μπορεί να γίνει φίλος σας. Ωστόσο, είναι σημαντικό να επιλέξετε έναν θεραπευτή, ο οποίος σέβεται την ατομικότητα, τις απόψεις και τον εαυτό σας.
Ο ψυχολόγος μαζί με τον θεραπευόμενο θέτουν του στόχους της ψυχοθεραπείας – ψυχολογικής θεραπείας.
Στην αρχή της ψυχολογικής θεραπευτικής παρέμβασης, ο ψυχολόγος θέτει με τον θεραπεύομενο του, τους στόχους της ψυχοθεραπείας. Η ψυχοθεραπεία – ψυχολογική θεραπεία είναι μία διαδικασία που περιλαμβάνει διάλογο και βασίζεται είτε σε ασκήσεις (ανάλογα με το αίτημα της ψυχοθεραπείας) είτε σε προβληματισμούς του θεραπευόμενου. Αναφορικά με την επίτευξη των επιμέρους στόχων, ο ψυχολόγος – ψυχοθεραπευτής λαμβάνει έναν ρόλο καθοδηγητικό και κάποιες φορές παρεμβατικό. Επίσης και ανάλογα με τους ψυχοθεραπευτικούς στόχους που θα τεθούν, ο ψυχολόγος – ψυχοθεραπευτής είναι δυνατόν να εναλλάσεται μεταξύ του ρόλου του ψυχοθεραπευτή και του ρόλου του συμβουλευτικού ψυχολόγου.
Ο καθορισμός ψυχοθεραπευτικών στόχων, που αφορούν στα προβλήματα που αποτέλεσαν την αιτία να ξεκινήσετε τη ψυχοθεραπεία, διασφαλίζουν ότι τόσο εσείς όσο και ο ψυχολόγος – ψυχοθεραπευτής σας βρίσκεστε στον ίδιο «δρόμο». Επίσης, εξετάζοντας περιστασιακά τους εν λόγω στόχους, μπορείτε να χαρτογραφήσετε την πρόοδό σας (ή την έλλειψη αυτής) στη θεραπεία. Για να θέσετε συγκεκριμένους και εφικτούς θεραπευτικούς στόχους, μπορείτε να ζητήσετε από τον θεραπευτή σας να σας βοηθήσει.
Πρώτη συνεδρία ψυχοθεραπείας ή συμβουλευτικής με τον Ψυχολόγο – Ψυχοθεραπευτή.
Η πρώτη συνεδρία είναι σημαντική για την επιλογή του ψυχολόγου-ψυχοθεραπευτή. Γίνεται μία πρώτη προσέγγιση του αιτήματος που αποτέλεσε την αφορμή έναρξης της ψυχοθεραπεία. Ο ψυχολόγος – ψυχοθεραπευτής προβαίνει σε ερωτήσεις στον θεραπευόμενο όπως το τι έχει κάνει έως τώρα για να απαλύνει τους προβληματισμούς του. Από την πλευρά του ο θεραπευόμενος μπορεί να αξιολογήσει την στάση του ψυχολόγου – ψυχοθεραπευτή σε αυτά που τον απασχολούν. Μπορεί να προβεί σε ερωτήσεις που αφορούν στη συχνότητα των συνεδριών ψυχοθεραπείας αλλά και την εμπειρία που έχει σε παρόμοια θέματα. Η πρώτη συνεδρία, στην οποία είναι λογικό να υπάρχει αμηχανία από την πλευρά του θεραπευόμενου, μπορεί να σας βοηθήσει να δείτε κατά πόσο ταιριάζετε με τον εν λόγω ψυχολόγο – ψυχοθεραπευτή. Μην ξεχνάτε την επιλογή την κάνει ο θεραπευόμενος. Στην πρώτη συνεδρία θα ήταν καλό να αξιολογήσετε και κατά πόσον μπορείτε να επικοινωνήσετε μαζί του. Είναι σημαντικό να νιώσετε ότι σας ακούει και έχετε την προσοχή που θέλετε.
Μαρία Παπουτσή
M.Sc. Ψυχολόγος-Παιδοψυχολόγος-Ψυχοθεραπευτής
