Γίνεται όλο και πιο δύσκολο να εμπιστευόμαστε και να είμαστε ανοιχτοί στη ζωή σε αυτήν την εποχή αβεβαιότητας, παγκόσμιας αναταραχής, διαζυγίων και διαταραγμένης οικογενειακής ζωής. Ευτυχώς, πολλοί από εμάς έχουμε φίλους και μέλη της οικογένειας που μπορούμε να βασιστούμε, ή έναν σύντροφο στον οποίο μπορούμε να στραφούμε ως ασφαλές καταφύγιο όπου μπορούμε να χαλαρώσουμε και να είμαστε ο εαυτός μας. Αλλά μερικές φορές ακόμη και εδώ, τα πράγματα μπορεί να γίνουν δύσκολα.
Τι είναι η εμπιστοσύνη;
Το λεξικό της Οξφόρδης ορίζει την εμπιστοσύνη ως «σταθερή πίστη στην αξιοπιστία, την αλήθεια, την ικανότητα ή τη δύναμη κάποιου». Για παράδειγμα, εμπιστευόμαστε ανθρώπους που είναι καλοπροαίρετοι απέναντί μας, που έχουν ακεραιότητα και των οποίων οι πράξεις αντιστοιχούν στα λόγια τους. Εμπιστευόμαστε κάποιον στον οποίο μπορούμε να βασιστούμε για να κάνουμε με συνέπεια αυτό που είναι το «σωστό». Σε μια σχέση, εμπιστευόμαστε τον σύντροφό μας εάν είναι προβλέψιμος, αξιόπιστος και ειλικρινής. Σε επίπεδο συμπεριφοράς, η εμπιστοσύνη περιλαμβάνει την ικανότητα να κάνουμε κάτι χωρίς φόβο.
Αυξάνονται τα ζητήματα εμπιστοσύνης;
Σήμερα, εκατοντάδες ιστολόγια, άρθρα και στήλες συμβουλών προσφέρουν προτάσεις σχεδιασμένες για να βοηθήσουν τα ζευγάρια να επιλύσουν προβλήματα εμπιστοσύνης. Πολλά ερωτηματολόγια είναι διαθέσιμα για τη μέτρηση της εμπιστοσύνης στις σχέσεις. Είναι σαφές ότι η εμπιστοσύνη έχει μεγάλη σημασία για πολλούς ανθρώπους, ειδικά για εκείνους από εμάς που προσπαθούμε να έχουμε την αγάπη και τη χαρά στη ζωή μας. Παιδικές εμπειρίες που συμβάλλουν σε θέματα εμπιστοσύνης Υπάρχουν πολλές αποτρεπτικές εμπειρίες της παιδικής ηλικίας που συμβάλλουν στη δυσπιστία των παιδιών και την έλλειψη εμπιστοσύνης. Για παράδειγμα, οι ασυνεπείς απαντήσεις των γονέων ή η αποτυχία τους να τηρήσουν τις υποσχέσεις τους δημιουργούν ανασφάλεια και δυσπιστία στα παιδιά τους. Οι έντονες εκρήξεις οργής ενός γονέα μπορούν να καταστρέψουν την εμπιστοσύνη ενός παιδιού. Η προδοσία της εμπιστοσύνης που συμβαίνει με τη σεξουαλική κακοποίηση παιδιών καθώς και με περιστατικά σοβαρής σωματικής κακοποίησης μακροπρόθεσμα μπορεί να προκαλέσουν σημαντικά θέματα εμπιστοσύνης στην ενήλικη ζωή. Αυτά τα γεγονότα μπορούν επίσης να δημιουργήσουν προσδοκίες για μελλοντικές προδοσίες. Οι ανέντιμοι τρόποι που πολλοί γονείς επικοινωνούν μεταξύ τους και με τα παιδιά τους, βλάπτουν επίσης την εμπιστοσύνη του παιδιού. Οι γονείς που δεν έχουν ακεραιότητα, τείνουν να είναι αναξιόπιστοι στον τρόπο που επικοινωνούν,δηλαδή οι πράξεις τους δεν αντιστοιχούν στα λόγια τους. Τα διπλά μηνύματά τους μπερδεύουν τα παιδιά και δημιουργούν χάος. Τα παιδιά μαθαίνουν να μην εμπιστεύονται τις αντιλήψεις τους στις κοινωνικές αλληλεπιδράσεις όταν έχουν μπερδευτεί και εκνευριστεί από τα διφορούμενα μηνύματα που λαμβάνουν απο την οικογένειά τους.
Αυτά τα οδυνηρά γεγονότα στην παιδική ηλικία αφήνουν αόρατα σημάδια και έχουν βαθύ αντίκτυπο σε εμάς καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής. Σε μια προσπάθεια να προστατευτούμε, χτίζουμε ένα σύστημα άμυνας ενάντια στον πόνο, τη σύγχυση και την απογοήτευσή μας. Μερικοί από εμάς δεσμεύονται να μην εμπιστευτούν ποτέ κανέναν. Εάν πληγωθήκαμε από την ανεντιμότητα των γονιών μας, μπορεί να δούμε άλλους ανθρώπους από μια διαστρεβλωμένη οπτική και να αναπτύξουμε σκληρές, κυνικές στάσεις απέναντί τους. Αυτές οι αυτοπροστατευτικές άμυνες μας βοηθούν να διατηρήσουμε μια ψευδαίσθηση δύναμης, ωστόσο αυτές οι ίδιες άμυνες περιορίζουν την ικανότητά μας να εμπιστευόμαστε τους άλλους και να βρίσκουμε ικανοποίηση στις σχέσεις μας.
Σχετικα με την εμπιστοσύνη στις σχέσεις
Σε μια οικεία σχέση, η εμπιστοσύνη είναι πολύ σημαντική. Οι στενές σχέσεις εξαρτώνται από την ειλικρίνεια και χτίζονται και διατηρούνται μέσω της πίστης μας ότι μπορούμε να πιστέψουμε αυτά που μας λένε. Στην πραγματικότητα, η εμπιστοσύνη θα μπορούσε να θεωρηθεί ως η κόλλα που συγκρατεί μια σχέση, επειδή διευκολύνει τη θετική συναισθηματική σύνδεση μεταξύ των συντρόφων με βάση την αγάπη και την πίστη.
Αντίθετα, η δυσπιστία μπορεί να διαταράξει ακόμη και την πιο αγαπημένη σχέση. Υπάρχουν πολλές καταστάσεις που συμβαίνουν κατά τη διάρκεια μιας σχέσης που μπορεί να δημιουργήσουν στάσεις δυσπιστίας. Οι περισσότεροι άνθρωποι ανταποκρίνονται στην εξαπάτηση ή στο ψέμα ενός συντρόφου με τον ίδιο τρόπο που αντέδρασαν στα ψέματα, την ανεντιμότητα και τα μικτά μηνύματα των γονιών τους.
Μικτά μηνύματα και εμπιστοσύνη
Τα μικτά μηνύματα δημιουργούν μια ατμόσφαιρα σύγχυσης και αποξένωσης στα ζευγάρια διαλύοντας συναισθήματα αμοιβαίας εμπιστοσύνης. Μερικοί άνθρωποι αρχίζουν να αμφιβάλλουν ή να μην εμπιστεύονται τον σύντροφό τους σχεδόν αμέσως μετά την γνωριμία τους. Φοβούνται, βαθιά, φοβούνται την οικειότητα και την εγγύτητα. Άλλοι, μπορεί να ανταποκριθούν σε πρώιμες ενδείξεις αμφιβολίας ή αναξιοπιστίας. Για παράδειγμα, μια νεαρή γυναίκα πίστευε ότι ο νέος της σύντροφος περνούσε λιγότερο χρόνο μαζί της από πριν. Όταν το ανέφερε, επέμεινε ότι την αγαπούσε όσο ποτέ άλλοτε. Ωστόσο, τα λόγια του απέτυχαν να την καθησυχάσουν, επειδή οι πράξεις του δεν ταίριαζαν με τις φαινομενικά υποστηρικτικές δηλώσεις του. Σε αυτές τις περιπτώσεις, είναι σημαντικό για εμάς να δώσουμε περισσότερη βαρύτητα στις πράξεις του συντρόφου μας.
Θέματα εξαπάτησης, απιστίας, αυτοκαταστροφικής συμπεριφοράς και εμπιστοσύνης
Οι αντιδράσεις των ανθρώπων στην ανεντιμότητα και το ψέμα ενός συντρόφου βασίζονται κυρίως στην εμπειρία του παρελθόντος με γονείς που μπορεί να έχουν προδώσει την εμπιστοσύνη τους. Τα άτομα που δεν ανέπτυξαν βασική εμπιστοσύνη κατά την παιδική τους ηλικία είναι ιδιαίτερα ευάλωτα στην εξαπάτηση ενός αγαπημένου προσώπου. Η απιστία φέρνει μπροστά όλες αυτές τις πληγές της παιδικής ηλικίας απο ένα άτομο το οποίο τους έλεγε ψέματα. Η εξαπάτηση ή η προδοσία της εμπιστοσύνης μπορεί να έχει
επιζήμια επίδραση στη σχέση. Η προδοσία της εμπιστοσύνης που προκύπτει από την παράλληλη σχέση ενός συντρόφου με ένα άλλο άτομο οδηγεί σε μια συγκλονιστική και οδυνηρή συνειδητοποίηση εκ μέρους του εξαπατημένου ότι το άτομο με το οποίο έχει εμπλακεί έχει μυστική ζωή και ότι υπάρχει μια πτυχή του συντρόφου του για την οποία δεν γνώριζε.
Πώς η κριτική εσωτερική φωνή ενισχύει τα ζητήματα εμπιστοσύνης σε μια σχέση;
Η δυσπιστία, οι αμφιβολίες και οι υποψίες επηρεάζονται έντονα από την κριτική εσωτερική φωνή. Αυτή η καταστροφική διαδικασία σκέψης είναι μέρος του αμυντικού συστήματος που χτίσαμε ως παιδιά. Αποτελείται από έναν εσωτερικό διάλογο που είναι ανταγωνιστικός προς τα συμφέροντά μας και κυνικός απέναντι σε άλλους ανθρώπους. Η κριτική εσωτερική φωνή είναι ο ένοχος που ενεργοποιεί ζητήματα εμπιστοσύνης στις στενότερες σχέσεις των ανθρώπων.
Εάν αμφιβάλλουμε για τους εαυτούς μας, θεωρούμε τους εαυτούς μας ανεπαρκείς. Αισθανόμαστε κυνικοί απέναντι σε άλλους ανθρώπους, είναι λιγότερο πιθανό να αναζητήσουμε αγάπη και ικανοποίηση σε μια σχέση. Όταν βρούμε κάποιον που πραγματικά μας αγαπά, μπορεί να αρχίσουμε να αισθανόμαστε ανήσυχοι. Αυτό οφείλεται στο ότι, η θετική του άποψη για εμάς έρχεται σε αντίθεση με την αρνητική εικόνα του εαυτού μας. Η κριτική εσωτερική φωνή γίνεται ισχυρότερη και μας λέει ότι δεν αξίζουμε αγάπη. Ή μπορεί να επικεντρωθεί σε τυχόν ελαττώματα στο άτομο που μας αγαπάει και έτσι αρχίζουμε να είμαστε επιλεκτικοί και επικριτικοί. Πολλοί άνθρωποι βιώνουν την κριτική εσωτερική φωνή ως ένα είδος «προπονητή» που προσφέρει κακές συμβουλές.
Ανακατασκευή εμπιστοσύνης
Για να ξαναχτίσουν την εμπιστοσύνη μετά από προδοσία, οι σύντροφοι πρέπει να εντοπίσουν τις κρίσιμες εσωτερικές φωνές που συνεχίζουν να τροφοδοτούν τη δυσπιστία, διατηρώντας τους κολλημένους στο παρελθόν. Εάν η απιστία προκάλεσε τη διάλυση της εμπιστοσύνης, πρέπει επίσης να κάνουν μια εκτεταμένη συζήτηση για το τι θέλει το κάθε άτομο. Η εμπιστοσύνη δεν μπορεί να κερδηθεί με όρκους πίστης. Το αντίδοτο είναι η διαφάνεια, η λογοδοσία και η ειλικρίνεια. Η συμπόνια για το άλλο άτομο είναι
αυτό που καθιστά δυνατή τη συγχώρεση. Και οι δύο σύντροφοι πρέπει να δώσουν συγχώρεση για το ρόλο που έπαιξαν σε συζυγικά προβλήματα που προηγήθηκαν της απιστίας.
Τέσσερις γενικές αρχές για την ενίσχυση της εμπιστοσύνης στη σχέση:
Ειλικρίνεια και ακεραιότητα: Προσπαθήστε να είστε πιο ειλικρινείς σε όλες τις προσωπικές σας αλληλεπιδράσεις. Αυτό απαιτεί να γνωρίσετε τον εαυτό σας καλύτερα και ίσως να αντιμετωπίσετε μέρη της προσωπικότητάς σας που ενδεχομένως είναι δυσάρεστα. Ωστόσο, αυτή η αυξημένη αυτογνωσία θα σας επιτρέψει να αναπτύξετε σταδιακά περισσότερη εμπιστοσύνη στον εαυτό σας και στις αξίες σας. Το να ζεις με ακεραιότητα, σύμφωνα με τις αξίες και τις αρχές σου, σε κάνει επίσης ένα άτομο άξιο αξιοπιστίας.
Λιγότερες άμυνες: Μάθετε να είστε λιγότερο αμυντικοί στην επικοινωνία με τον σύντροφό σας. Το να μην είστε αμυντικοί σημαίνει ότι έχετε μια ρεαλιστική άποψη για τον εαυτό σας και τον σύντροφό σας. Αναζητήστε τον πυρήνα της αλήθειας σε τυχόν σχόλια ή κριτικές που λαμβάνετε από τον σύντροφό σας. Μπορεί να ανακαλύψετε ότι είστε ευαίσθητοι στην κριτική σε σχέση με ορισμένα θέματα, αλλά είστε ανοιχτοί στη συζήτηση άλλων θεμάτων. Σε μια μακροχρόνια σχέση, οι σύντροφοι μαθαίνουν γρήγορα ποια θέματα είναι ταμπού και σταματούν να τα αναφέρουν στις συζητήσεις τους.
Κατανόηση: Αποδεχτείτε και εκτιμήστε τις διαφορές ανάμεσα σε εσάς και τον σύντροφό σας αντί να αφήσετε αυτές τις διαφορές να κλιμακωθούν σε διαφωνίες που προάγουν τη δυσπιστία. Η ώριμη αγάπη περιλαμβάνει εκτίμηση και σεβασμό για τη μοναδικότητα του άλλου ατόμου. Αυτό σημαίνει να βλέπεις τον σύντροφό σου ως ξεχωριστό άτομο με τις δικές του απόψεις και αξίες.
Άμεση επικοινωνία: Γίνετε πιο ενημερωμένοι για τυχόν διαφορές μεταξύ των λέξεων και των ενεργειών σας. Αυτός ο τύπος αυτογνωσίας επιτρέπει στους συντρόφους να αναπτύξουν αυξημένη εμπιστοσύνη μεταξύ τους. Για να ενισχύσουν αυτήν την αμοιβαία εμπιστοσύνη, οι σύντροφοι πρέπει επίσης να μάθουν πώς να επικοινωνούν πιο άμεσα τις επιθυμίες τους. Κατά την εξερεύνηση των διαφορετικών εννοιών της εμπιστοσύνης, είναι σημαντικό να κάνετε διάκριση μεταξύ της άνευ όρων εμπιστοσύνης και της υπό όρους εμπιστοσύνης με βάση την ορθή κρίση και την προηγούμενη εμπειρία σας. Είναι επίσης πολύτιμο να διακρίνουμε τον υγιή σκεπτικισμό, που είναι μια ώριμη στάση, και τον κυνισμό, που είναι ανώριμος και ακατάλληλος. Μια στάση υγιούς σκεπτικισμού είναι μέρος του πραγματικού εαυτού, ενώ ο κυνισμός βλάπτει την αυτοεκτίμηση μας και παρεμβαίνει στις σχέσεις μας.
Συμπερασματικά, η εμπιστοσύνη έχει μεγάλη σημασία. Βοηθά στη διατήρηση της αγάπης και της τρυφερότητας που οι σύντροφοι αισθάνονται ματαξύ τους στην αρχή της σχέσης τους. Αυτά τα συναισθήματα αμοιβαίας εμπιστοσύνης συνεχίζουν να τα διατηρούν μέσα από τις αναπόφευκτες αντιξοότητες που θα συναντήσουν τα επόμενα χρόνια.
