Είναι φυσιολογικό για τους ανθρώπους να βιώνουν περιόδους θλίψης. Οι μεγάλες αλλαγές της ζωής, όπως η απώλεια εργασίας ή το τέλος μιας σχέσης, προκαλούν συχνά προσωρινή θλίψη. Όταν τα συναισθήματα της θλίψης είναι προσωρινά, οι άνθρωποι μπορούν να ελπίζουν ότι όλα θα περάσουν σχετικά σύντομα. Ωστόσο, για ορισμένους ανθρώπους, η προσωρινή θλίψη μεταμορφώνεται σε μια χρόνια απόγνωση.
Από κλινικής άποψης, τα προσωρινά επεισόδια θλίψης που διαρκούν μόνο μερικές ημέρες σε αγχωτικές καταστάσεις ή μεταβάσεις ζωής, προκαλούν συχνά συμπτώματα κόπωσης και ευερεθιστότητας. Ωστόσο, όταν τα συναισθήματα αρνούνται να υποχωρήσουν, η χρόνια κατάθλιψη είναι συχνά ο ένοχος. Τα συμπτώματα της χρόνιας κατάθλιψης συνεπάγονται περιόδους θλίψης που διαρκούν περισσότερο από δύο εβδομάδες και για ορισμένα άτομα, περισσότερο απο δύο χρόνια. Επιπλέον, τα άτομα που πάσχουν από χρόνια κατάθλιψη παρουσιάζουν συχνότερα και σοβαρότερα συμπτώματα από εκείνα με επεισόδια κατάθλιψης.
Τα κλασικά συμπτώματα της χρόνιας κατάθλιψης περιλαμβάνουν τα ακόλουθα:
α. Έλλειψη ενέργειας ή χρόνια κόπωση
β. Καθημερινά αισθήματα απελπισίας, θλίψης ή ενοχής
γ. Ευερεθιστότητα και θυμός
δ. Μεγάλη απώλεια ή αύξηση βάρους
ε. Δυσκολία στον ύπνο
στ. Απώλεια ενδιαφέροντος για σχέσεις ή δραστηριότητες
ζ. Συχνές σκέψεις αυτοκτονίας ή θανάτου
η. Πονοκέφαλοι / ημικρανίες
θ. Πόνοι στην πλάτη και στο σώμα
ι. Γαστρεντερικά προβλήματα, όπως δυσκοιλιότητα, διάρροια ή ναυτία
Υπάρχουν διάφορες αιτίες θλίψης, όπως:
α. Μία αγχωτική φάση ζωής
β. Συναναστροφή με ανθρώπους που περνούν μια δύσκολη στιγμή
γ. Προβλήματα στο σχολείο, στις σπουδές ή στην εργασία
δ. Μεγάλες αλλαγές στη ζωή (όπως μια μετακόμιση ή ένας χωρισμός)
ε. Διαταραγμένος ύπνος
στ. Απουσία άσκησης
ζ. Ορμονικές διαταραχές
Παρακάτω είναι μερικά απλά πράγματα που μπορείτε να κάνετε για να αισθανθείτε καλύτερα:
α. Συζητήστε με κάποιον που εμπιστεύεστε, όπως έναν φίλο ή ένα μέλος της οικογένειας. Μπορεί να σας βοηθήσουν να καταλάβετε τι προκαλεί τη θλίψη σας.
β. Καταγράψτε τα συναισθήματά σας. Τα αίτια της θλίψης σας μπορεί να γίνουν πιο προφανή αν γράψετε για το τι συμβαίνει στη ζωή σας και πώς αισθάνεστε γι ‘αυτό.
γ. Αντιμετωπίστε τα πράγματα. Προσπαθήστε να μην μείνετε στο κρεβάτι όλη την ημέρα αποφεύγοντας να κάνετε το οτιδήποτε. Ξεκινήστε με κάτι πολύ απλό.
Επηρεάζοντας σχεδόν το 6% του πληθυσμού, η δυσθυμία είναι ο πιο κοινός τύπος χρόνιας κατάθλιψης. Ενώ τα άτομα που πάσχουν από δυσθυμία εμφανίζουν συχνά την ίδια θλίψη με τα πιο σοβαρά επεισόδια κατάθλιψης, τα συμπτώματά τους τείνουν να είναι λιγότερο σοβαρά.
Συνήθως, το δυσθυμικό άτομο θα έχει χαμηλή αυτοεκτίμηση, έλλειψη συγκέντρωσης και γενικά συναισθήματα απάθειας. Ενώ το κάθε άτομο θα βιώσει την κατάθλιψη διαφορετικά, οι ειδικοί διαγιγνώσκουν δυσθυμία όταν ο ασθενής εμφανίζει δύο ή περισσότερα από τα κλασικά συμπτώματα. Με τη βοήθεια της θεραπείας, των φαρμάκων κάποιες φορές και των αλλαγών του τρόπου ζωής, πολλά άτομα είναι σε θέση να ξεπεράσουν τη δυσθυμία. Ωστόσο, για πολλά άλλα άτομα, η κατάθλιψή τους εντείνεται, οδηγώντας τα τελικά σε μείζονα χρόνια κατάθλιψη.
Είτε τα συμπτώματα είναι περιστασιακά είτε χρόνια, η εξεύρεση της σωστής θεραπείας είναι υψίστης σημασίας για την αντιμετώπιση της κατάθλιψης. Ενώ κάθε θεραπεία είναι ευεργετική, είναι ζωτικής σημασίας για τα άτομα να επιλέξουν εκείνη με την οποία θα αισθάνονται πιο άνετα. Στη ρίζα της χρόνιας κατάθλιψης είναι μια εξασθενημένη αίσθηση του εαυτού, μία αίσθηση ανεπάρκειας. Έτσι, ένα βασικό συστατικό στη θεραπεία είναι να ανακτήσει ο θεραπευόμενος την αυτοπεποίθησή του. Η ενδυνάμωση των καταθλιπτικών ατόμων είναι απαραίτητη παράμετρος για τη διαχείριση της χρόνιας κατάθλιψης. Οι επιλογές της θεραπείας είναι οι εξής:
α. Αντικαταθλιπτική αγωγή όπου κρίνεται απαραίτητο
β. Ψυχοθεραπεία
γ. Αλλαγές στον τρόπο ζωής, όπως διατροφικές συνήθειες και καθημερινή άσκηση
δ. Εναλλακτικές θεραπείες, όπως διαλογισμός, γιόγκα και τεχνικές χαλάρωσης
Εάν μπορείτε να καταλάβετε τι σας προκαλεί θλιψη, τότε θα είστε σε καλύτερη θέση να βελτιώσετε τη διάθεσή σας. Οι στρατηγικές επίλυσης προβλημάτων μπορεί να είναι πραγματικά χρήσιμες για την αντιμετώπιση ορισμένων ζητημάτων. Μέσω του πρίσματος της χρόνιας κατάθλιψης, η ζωή μπορεί να φαίνεται μαύρη. Ωστόσο, η αντιμετώπιση της χρόνιας κατάθλιψης είναι εφικτή.
Μαρία Παπουτσή
M.Sc. Ψυχολογός-Παιδοψυχολόγος-Ψυχοθεραπεύτρια
